گزارش قدس از بازار لوازم‌تحریر در آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۳؛ بازار کم‌رونق نوشت‌افزار در آستانه مهر

به‌گزارش رخداد پرس، در یکی از فروشگاه‌های بزرگ شهر در حالی که برای خرید نوشت‌افزار پسر دانشجویم قیمت‌ها را بررسی و دو دو تا چهار تا می‌کنم، با خانم یزدی، مادر دو دختر که یکی از آن‌ها پیش‌دبستانی است و دیگری دوران دبستان را می‌گذراند صحبت می‌کنم.

وقتی حرف از خرید به‌صرفه و تولیدات ارزان‌قیمت می‌شود، می‌گوید این کار را تجربه کرده و کیفیت برخی نوشت‌افزار ارزان‌قیمت به قدری بد است که از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر آن است که با هر مشقتی شده همان لوازم تحریر استاندارد را با قیمت‌های بالا خریداری کنند تا هر لحظه با شکستن نوک مدادها، پاره شدن کاغذهای بی‌کیفیت دفتر، پاک‌کن نامرغوب و… روبه‌رو نشوند. وی می‌گوید تاکنون برای دو دختر دانش‌آموز خود حدود ۵ میلیون تومان خرید کرده و هنوز برخی اقلام را تهیه نکرده است.

محمد مرتضوی، خریدار دیگری که یک فرزند دانش‌آموز دارد خریدهایش را نشان می‌دهد و می‌گوید هزینه پنج مداد معمولی، پنج دفتر، یک کوله‌پشتی، یک جامدادی، یک بسته مداد رنگی و چند عدد خودکار حدود یک میلیون تومان شده است. او می‌گوید تنها خریدهای ضروری را انجام داده و سعی کرده است بین همین اقلام، به‌صرفه‌ترین‌ها را انتخاب کند. وی که قصد خرید کوله پسرانه را دارد، می‌گوید: کیفی که بتواند یک سال روی دوش فرزند من دوام بیاورد از دست‌کم ۴۵۰ هزار تومان شروع شده و تا یک میلیون و خرده‌ای ادامه دارد و هنوز کتاب و لباس و سایر موارد مانده است.

نرخ نوشت‌افزار کارگری تا لاکچری

با بررسی قیمت‌ها در فروشگاه متوجه می‌شوم میانگین بودجه لازم برای خرید چند قلم لوازم تحریر خیلی ضروری برای یک دانش‌آموز پایه ابتدایی (بدون احتساب هزینه روپوش، کفش، کیف، سرویس مدرسه و وسایل فانتزی)، در شکل حداقلی برای یک فصل از ۷۰۰ هزار تومان  به بالا شروع می‌شود که محدود به چند عدد دفتر، خودکار، مداد، مدادتراش، پاک‌کن، خط‌ کش، شابلون و جامدادی ساده است.

در سطحی دیگر خانوارها با حداقل ۲ میلیون ‌و ۵۰۰ هزار تومان و خرید کف قیمت‌ها می‌توانند پاسخگوی نیاز دانش‌آموز خود باشند.

پس از پایش قیمت‌ها، من نیز با خرید یک کوله، یک کلاسور، چند دفتر سیمی، یک بسته خودکار و یک دفترچه، ۲میلیون تومان کارت می‌کشم و از فروشگاه خارج می‌شوم.
اما علت گرانی نوشت‌افزار که در آستانه مهر دامن خانواده‌ها و دانش‌آموزان را گرفته است، به‌باور کارشناسان و فعالان بازار نوشت‌افزار به عوامل متعددی نظیر افزایش قیمت کاغذ در سال‌های گذشته، تورم سالانه، افزایش هزینه‌های تولید و… مربوط می‌شود.

آن طور که رئیس اتحادیه صنف نوشت‌افزار تهران می‌گوید در حوزه کالاهای وارداتی به واسطه تغییرات نرخ ارز، قیمت لوازم‌ تحریر با افزایش روبه‌‎رو بوده و این رشد قیمت روی نوشت‌افزار داخلی نیز اثرگذار بوده، چراکه مواد اولیه بخش قابل‌توجهی از این اقلام وارداتی است. به گفته وی، افزایش قیمت محصولات پتروشیمی که مواد اولیه اصلی بسیاری از تولیدات داخلی نوشت‌افزار محسوب می‌شود نیز عامل دیگری برای افزایش قیمت تولیدات داخلی لوازم تحریر بوده است.

تأثیر حذف ارز حمایتی بر منابع کاغذ

رئیس اتحادیه کتاب، نوشت‌افزار و صحاف مشهد بر این باور است افزایش قیمت لوازم‌تحریر نسبت به تورمی که در کشور وجود دارد، معنادار نیست و در حد ۱۰ تا ۱۵درصد و متعارف بوده و حتی تولیدات برندهایی که متقاضی زیادی دارند بیشتر از ۲۰ تا ۲۵درصد نبوده است.

درخشان‌پور در گفت‌وگو با قدس با اشاره به حذف ارز کاغذ مورد نیاز تولید نوشت‌افزار می‌گوید: در روزهای اخیر با برداشته شدن ارز حمایتی، به حوزه منابع کاغذی ما تنش وارد شده ولی با این حال مشکلی برای منابع فروشگاهی پیش نیامده و تلاش شده قیمت‌ها به شکل متعارف تعیین شود مگر اقلام خارجی که نرخ آن‌ها با نرخ ارز نوسان پیدا می‌کند و جزو کالاهای لوکس و فانتزی محسوب می‌شوند.

وی معتقد است مردم برای تهیه نوشت‌افزار معمول مشکلی ندارند و آن بخشی که گلایه دارند و هیچ‌وقت در پیگیری‌های رسانه‌ای مد نظر قرار نمی‌گیرد، بحث گرانی کتاب‌های کمک‌درسی و کتاب کارهاست که خانواده‌ها مجبور به خرید آن‌ها هستند و رشد ۵۰درصدی قیمت‌ها مانع دسترسی آن‌ها به این اقلام می‌شود.

رئیس اتحادیه کتاب، نوشت‌افزار و صحاف مشهد با اشاره به اینکه بارها با جلساتی که در اداره ارشاد داشتیم درخصوص قیمت‌گذاری بدون ضابطه کتاب‌های کمک‌درسی انتقاد کرده‌ایم، می‌گوید: مشخص نیست چرا برای کتابی که نه کاغذش گران شده و حتی در ماه‌های اخیر چاپ نشده، دوباره برای مهر ۵۰درصد رشد قیمت ثبت شده است. همین امر سبب شده مردم از خرید کتاب‌های کمک‌درسی نو منصرف و به دنبال خرید کتاب‌های دست دوم باشند.

وی با اشاره به ممنوعیت فروش بسته لوازم تحریر در فروشگاه‌ها تأکید می‌کند: اعلام پک و بسته غیرقانونی است و بازرس‌های صنفی با این نوع فروش اقلام برخورد می‌کنند و نه در نمایشگاه، نه در فروشگاه‌ها و هیچ ارگانی اجازه فروش به این شکل داده نمی‌شود.

درخشانی‌پور صنف لوازم‌تحریر و نوشت‌افزار را ویترین فرهنگی کشور دانسته و می‌گوید: با ادامه رکود در بازار بسیاری از فروشگاه‌های نوشت‌افزار که ویترین فرهنگی شهر هستند به تعطیلی کشیده شده‌اند به طوری که فقط در شهر مشهد ۱۵۰ نفر از این صنف حذف شدند و تا پایان سال بیشتر از این هم خواهد شد.

دخالت صنفی از شهرداری تا آموزش و پرورش

وی با اشاره به اینکه دخالت اصناف و ارگان دیگر در این پیشه موجب افت فروش اعضای این صنف شده است، می‌گوید: از یک سو شهرداری برای خودش در میدان‌ها بازار می‌زند و اجناسی را عرضه می‌کند که بیشتر اجناس قاچاق هستند و اجازه فروش ندارند و از سوی دیگر مجموعه آموزش و پرورش به‌شدت در این زمینه دخالت دارد و کار به جایی رسیده که غیر از نوشت‌افزار، حتی منگنه کتاب و صحافی هم انجام می‌دهد.

رئیس اتحادیه کتاب، نوشت‌افزار و صحاف با اشاره به اینکه در این موقع از سال تقریباً بخش بزرگی از مردم لوازم‌تحریر فروش می‌شوند، می‌گوید: از میوه فروش تا فروشگاه‌های پوشاک و حتی فروشندگان لوازم خانگی، جایگاهی برای عرضه فروش لوازم تحریر می‌شوند.

درخشان‌پور ادامه می‌دهد: جالب است اکنون نمایشگاهی برپا شده در سطح کشور که هیچ هماهنگی با اتحادیه کتاب و نوشت‌افزار نداشته و بدون توجه به حضور اعضای این صنف، با حمایت چند ارگان مشغول فروش نوشت‌افزار به مردم هستند و این روند اگر همچنان ادامه یابد و هر کسی که می‌تواند به عرصه فروش ما دست‌درازی کند، باید یکی‌یکی با اعضای این صنف خداحافظی کنیم، چنان که هم‌اکنون فروشگاه‌های با ۳۰ سال سابقه را از دست داده‌ایم.

وی توضیح می‌دهد: متوسط قیمت کالاهای ما مثل کاغذ و پاک‌کن بین ۵ تا ۱۰ هزار تومان است و بخشی هم میانگین حدود ۵۰ هزار تومان است و شما حساب کنید این‌ها را دانه دانه می‌فروشیم تا دانه‌ای ۱۵درصد سود ببریم، بعد فصل کارمان که می‌شود و می‌خواهیم به جای ۱۰۰ دانه در طول سال هزار تا بفروشیم، چرا باید دیگران محصولی که متعلق به این قشر است را درو کنند. متأسفانه بازرسی‌ها نیز کفایت حجم گسترده این دخالت را نمی‌دهد./قدس