مدیریت صحیح منابع طبیعی مستلزم مهارت افزایی است
به گزارش رخداد پرس، او با اشاره به گستردگی عوامل تخریب و فشار بر منابع طبیعی کشور گفت:میزان عوامل اثرگذار بر تخریب منابع طبیعی قابل توجه است و این مسئله ضرورت توجه جدی به آگاهی‌بخشی و مهارت‌افزایی را دوچندان می‌کند. بدون این دو عنصر، هیچ برنامه‌ای به موفقیت نمی‌رسد.
معاون امور جنگل سازمان، افزایش بینش و مهارت کارشناسان و فعالان حوزه منابع طبیعی را پایه اصلی تحول در نظام مدیریت این بخش دانست و افزود: «برای ارتقای بینش، باید مهارت‌ها را تقویت کنیم. دفتر آموزش و ترویج با همکاری دفاتر تخصصی باید مهارت‌افزایی را در دستور کار قرار دهد. امروز منابع طبیعی بیش از هر زمان دیگری به سواد و مهارت تخصصی نیاز دارد. آموزش‌های کلاسیک کافی نیست؛ باید مهارت‌های عملی مرتبط با کارکردهای اکولوژیک، اجتماعی و فرهنگی منابع طبیعی توسعه داد.
او به طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت اشاره کرد و گفت:هدف این طرح صرفاً کاشت درخت در اراضی ملی نیست، بلکه حفظ پوشش موجود، ارتقای فرهنگ منابع طبیعی و نهادینه کردن درختکاری در جامعه است.
اشرفی پور با تأکید بر شرایط حساس امروز منابع طبیعی کشور گفت:
«مدیریت صحیح منابع طبیعی نیازمند مشارکت مردم و مهارت‌افزایی است»
رویکردهای نوین دفتر ترویج سازمان متضمن مدیریت پایدار منابع طبیعی
در ادامه کارگاه آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی منابع طبیعی در مشهد، مهندس بهزاد مدیرکل دفتر آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، به تبیین چشم‌انداز و سیاست‌های این بخش پرداخت و گفت: «اصل مأموریت ما در سازمان منابع طبیعی، حفظ، احیا، اصلاح، توسعه و بهره‌برداری اصولی از منابع طبیعی است. در هر جایگاهی که باشیم موظفیم همه توان خود را در مسیر این پنج اصل به‌کار بگیریم. اینکه سازمان منابع طبیعی در ساختار مدیریتی کشور حفظ شد، یک دستاورد مهم برای علاقه‌مندان و دغدغه‌مندان این حوزه است.»
بهزاد توسعه پایدار منابع طبیعی را وظیفه محوری سازمان دانست و بر ارتقای دانش، بینش و مهارت بهره‌برداران تاکید کرد. او گفت: «ما وظیفه داریم الگوهای موفق استان‌ها را منتقل و ترویج کنیم، مشارکت مردم را جلب و تقویت کنیم و مدیران را آموزش و توانمند سازیم. اینها پایه‌های اصلی فعالیت در حوزه آموزش و ترویج است.»
وی هدف اصلی برنامه‌های این دفتر را ارتقای آگاهی و مهارت جوامع محلی در حوزه‌های مختلف منابع طبیعی و افزایش اعتماد متقابل میان مردم و سازمان عنوان کرد. او توضیح داد که این برنامه‌ها بر نیازهای واقعی مناطق محلی تکیه دارد و تلاش می‌کند ظرفیت‌های بومی را فعال کند، مشارکت و شفافیت را تقویت کند، به تداوم و پایداری اقدامات توجه داشته باشد و مسئولیت‌پذیری مشترک را میان مردم و سازمان گسترش دهد. همچنین تنوع اقلیمی و فرهنگی کشور و ضرورت رعایت عدالت زیست‌محیطی از عناصر ثابت این رویکردهاست.
مدیریت پایدار مراتع بدون حضور واقعی بهره‌برداران امکان‌پذیر نیست
رئیس کانون سراسری انجمن های صنفی کارفرمایی مرتعداران کشور در ادامه کارگاه آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی منابع طبیعی در مشهد، با تأکید بر اهمیت نقش بهره‌برداران در آینده مدیریت مراتع، ضرورت توجه به نگاه علمی و مشارکت‌محور در این حوزه را یادآور شد.
علمدار با اشاره به اینکه بحث مدیریت پایدار منابع طبیعی موضوعی حیاتی و مرتبط با امنیت غذایی، زیست‌محیطی و حتی زیست‌پذیری کشور است، گفت:
«وقتی درباره مدیریت پایدار منابع صحبت می‌کنیم، در واقع از قلب تولید دام و زندگی هزاران خانوار سخن می‌گوییم. مرتع تنها یک تیغه زمین نیست؛ بانک ذخیره آب، خاک و اکسیژن است و حیات بسیاری به آن وابسته است.»
او با بیان اینکه دامداری کشور با چالش‌های جدی روبه‌روست، افزود:
«خشکسالی‌های پی‌درپی، افزایش هزینه‌ها، تغییرات سیاستی و فشارهای اقتصادی، باعث شده ظرفیت مراتع کمتر از گذشته پاسخگو باشد. مدیریت ناکارآمد و نگاه غیرعلمی نیز مشکلات را تشدید کرده است.»
رئیس کانون سراسری انجمن های صنفی کارفرمایی مرتعداران کشور نقش تشکل‌های تخصصی را کلیدی دانست و گفت:انجمن صنفی مرتعداران تنها یک تشکل نیست؛ یک تفکر قانونی و مطالبه‌گر است که می‌تواند پل ارتباطی میان مرتعدار و دولت باشد و میدان عمل و اتاق تصمیم‌گیری را به هم نزدیک کند.»
او تأکید کرد که مدیریت واقعی با مشارکت مردمی شکل می‌گیرد. تا وقتی صدای کسانی که سال‌ها با خاک، بیابان و دام زیسته‌اند در تصمیم‌سازی شنیده نشود، سیاست‌ها موفق نخواهد بود.
اتحادیه های منابع طبیعی پل ارتباط مردم و طبیعت هستند
مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های منابع طبیعی کشور در کارگاه آموزشی ترویجی مشهد با اشاره به وضعیت نگران‌کننده جنگل‌های هیرکانی، زاگرس و مراتع کشور، آتش‌سوزی‌ها، قاچاق چوب، چرای بی‌رویه و تغییر کاربری را از مهم‌ترین عوامل تخریب عنوان کرد و افزود:
«حفاظت از این گستره عظیم تنها با توان دولتی ممکن نیست؛ قوانین بدون پشتوانه مردم دوام نمی‌آورند.»
رضایی راه‌حل اصلی را مشارکت سازمان‌یافته مردم دانست و تعاونی‌های منابع طبیعی را «پل اتصال مردم و طبیعت» توصیف کرد. به گفته او، تعاونی‌ها با ایجاد معیشت‌های جایگزین همچون زنبورداری، کشت گیاهان دارویی، گردشگری بوم‌محور و تولید صنایع‌دستی، مسیر درآمد مردم را از تخریب به حفاظت تغییر می‌دهند.
وی افزود: «وقتی بهره‌برداران منافع خود را در سلامت جنگل و مرتع ببینند، بهترین حافظان آن خواهند بود؛ از پیشگیری داوطلبانه آتش‌سوزی تا مقابله با قاچاق چوب.»
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های منابع طبیعی همچنین بر ترکیب دانش بومی با علم نوین، کاهش تعارضات محلی و آموزش مستمر جوامع محلی به عنوان کارکردهای کلیدی این تعاونی‌ها تأکید کرد.
رضایی سخنان خود را با تاکید بر ضرورت تقویت جایگاه تعاونی‌ها و مشارکت واقعی مردم در حکمرانی منابع طبیعی به پایان رساند.